مرورآثار شهزیا سکندر

مقدمه

تاریخ تمدن بشری به  هزاره سوم و مرحله نهایی تجدد رسیده است. جهانی شدن به واسطه مولفه­های ویژه خود شرایط و مناسبات جدیدی را در جهان مستولی نموده که مهمترین آن؛ تغییر ابزار قدرت از سیاست و اقتصاد به فرهنگ است. جهانی شدن جایگاهی ویژ به فرهنگ بخشیده زیرا مهم ترین نکته آن، نسبی شدن فرهنگ به دلیل فرآیند فشرده شدن زمان و فضاهای سنتی است. درک واقعیت قدرت سهمگین فرآیند جهانی­شدن فرهنگ بسیار ضروری­ است زیرا هیچ جامعه­ای حتی در گوشة دور افتاده­ جهان از تاثیرات عمیق آن در امان نخواهد ماند. برخی در مخالفت با جهانی شدن موضع می­گیرند و نگران فرهنگ­های ملی، قومی و دینی خود هستند. اما در واقع، چندگانگی فرهنگی، تنوع و تکثر فرهنگی و فکری، دموکراسی، روابط بینافرهنگی و موقعیت شهروند جهانی؛ فرصتی مثبت پیش روی غنا و حیات بشر می­نهد. کنکاش در جایگاه ویژة گونه­های هنر امروز به عنوان مهم­ترین محصول فرهنگ، جز با بررسی دقیق زمینه­ها و اصول جهانِ جهانی­شده کنونی ثاقب نخواهد بود. ذکر این نکته ضروری­ست که «مهم­ترین تحول قرن بیستم گسترش حمایت دولتی از هنرها بوده، چیزی که… آن را ملی کردن فرهنگ می­نامند» (ولف،1367: 59)

اکنون بقا، تولید و اقتصاد هنر جز با مطالعة اعمال و نهادهای تولید فرهنگ میسر نخواهد بود. مواضع جدید و کاملا متضادی با مدرنیسم در هنر اتخاذ گشته تا به نیازهای جهانی پاسخ­های متناسبی داده شود. تنها متاعی که در فضای نقدهای تخصصی و بازارهای هنر امروز خریداری جهانی دارد؛ هنری است که توسط شهروند- هنرمند جهان وطنی خلق گشته و بتواند ذائقه همه­گیر شدة جستجوی بنیادها و نیز چندگانگی فرهنگی را ارضا کند.

متناسب با عنوان تحقیق در ابتدا عناصر مهم موقعیت فرهنگ تعریف شده پس از تبین شرایط جهانی­شدن و تبعات آن در فرهنگ و هنر، به شهروند- هنرمند جهان­وطنی پرداخته خواهد شد. در میان مباحث نیز نمونه­هایی از آثار هنری خانم مینا فشنگچی هنرمند ایرانی و خانم شهزیا سکندر هنرمند شهیر پاکستانی- آمریکایی به عنوان دغدغه­های جستجوگرانة هنر معاصر در باب هویت، سنت، روابط بین فرهنگی و جنسیت اشاره می­شود.